Dużą rolę w światowej gospodarce odgrywają międzynarodowe organizacje, które zrzeszają wybrane państwa i, realizując wspólnie wybrane cele, prowadzą spójne działania. Jedną z takich organizacji jest OPEC. Jakie kraje do niej należą i jakie realizuje cele?
Czym jest OPEC?
Międzynarodowe organizacje realizują cele, które trudno byłoby zrealizować ich członkom w pojedynkę. Tak jak już wspomnieliśmy, jedną z takich organizacji jest OPEC. Na czym polega jej działanie? Co to jest OPEC i jakie zrzesza kraje?
OPEC to skrót od nazwy organizacji z języka angielskiego, czyli Organization of the Petroleum Exporting Countries. Tłumacząc na język polski jest to Organizacja Krajów Eksportujących Ropę Naftową. Utworzono ją już w 1960 roku na podstawie porozumienia czterech krajów Azji Mniejszej i Wenezueli. Siedziba OPEC mieści się w Wiedniu, a funkcję Sekretarza Generalnego od 2016 roku pełni Mohammad Barkindo.
Celem organizacji jest kontrolowanie światowego wydobycia ropy naftowej, a przy tym kontrowanie poziomu jej cen oraz opłat eksploatacyjnych. O jej ogromnym znaczeniu można było przekonać się na przełomie lat 1973 i 1974, kiedy to na świecie doszło do wielkiego kryzysu naftowego. Kryzys ten objął wszystkie gospodarki wysoko uprzemysłowione i uzależnione od ropy.
Za przyczynę kryzysu naftowego uznaje się gwałtowny wzrost cen ropy naftowej, za który odpowiedzialne były kraje OPEC, które nałożyły wówczas embargo wobec Stanów Zjednoczonych i jednocześnie ograniczyły wydobycie.
Decyzje Organizacji Krajów Eksportujących Ropę Naftową mają ogromny wpływ na cenę surowca, a co za tym idzie, na kondycję światowej gospodarki. Można było przekonać się o tym także przy okazji epidemii koronawirusa, kiedy to na jej początku cena ropy naftowej zaczęła spadać ze względu na drastyczny spadek popytu.
Chcąc walczyć z dalszymi spadkami, kraje OPEC zadecydowały o ograniczeniu wydobycia surowca. Przeciwna temu była Rosja, która co prawda nie jest członkiem organizacji, ale jest jednym z największych producentów ropy naftowej na świecie. Brak porozumienia między OPEC a Rosją doprowadził do kolejnych spadków ceny surowca.
Kraje OPEC
Co to jest OPEC i jakie zrzesza kraje powinien wiedzieć każdy, kto interesuje się inwestycjami w ropę naftową. Dlaczego? W dużej mierze to właśnie od tego jakie działania podejmuje organizacja, zależy to jak kształtuje się jej cena. Tutaj warto podać przykład.
Jeśli państwa OPEC zdecydują się na obniżenie wydobycia ropy naftowej, jej cena powinna pójść w górę. To czy tak będzie zależy oczywiście od czynników mikro- i makroekonomicznych. Skąd wynika wzrost ceny? Z teorii popytu i podaży. Niższe wydobycie ropy oznacza spadek podaży, a to z kolei niesie za sobą wzrost cen.
Zgodnie z teorią popytu i podaży, zwiększenie wydobycia surowca niesie za sobą spadki. Co to oznacza dla inwestora? Jeśli ten inwestuje w ropę, informacja o zwiększeniu wydobycia przez kraje OPEC powinna być dla niego sygnałem do wyjścia, natomiast informacja o spadku wydobycia powinna być sygnałem do wejścia.
Jakie kraje należą do Organizacji Krajów Eksportujących Ropę Naftową? Państwa OPEC to:
- Algieria (od 1969),
- Angola (od 2007),
- Arabia Saudyjska (od 1960),
- Gabon (w latach 1975–1994 i od 2016),
- Gwinea Równikowa (od 2017),
- Irak (od 1960),
- Iran (od 1960),
- Kongo (od 2018),
- Kuwejt (od 1960),
- Libia (od 1962),
- Nigeria (od 1971),
- Wenezuela (od 1960),
- Zjednoczone Emiraty Arabskie (od 1967).
Kraje OPEC+
Do 2019 roku członkiem OPEC był również Ekwador, do 2018 roku Katar, a do 2016 roku Indonezja. W tym miejscu warto wspomnieć, że obok OPEC działa grupa OPEC+, do której należą kraje OPEC, a także Rosja i Stany Zjednoczone, czyli kraje należące do czołówki największych producentów ropy naftowej na świecie.
Rosja będąca częścią grupy OPEC+ nie zawsze dąży do porozumienia, co również silnie wpływa na ceny surowca. Można było zauważyć to na początku epidemii koronawirusa, o czym już wspominaliśmy.
Co łączy organizację z OAPEC?
Wiele osób nie wiedząc czym jest OPEC, zastanawia się na tym, czy to nie jest to samo co OAPEC. Nic bardziej mylnego. Tak jak już wspomnieliśmy, OPEC to skrót od Organization of the Petroleum Exporting Countries, co oznacza Organizację Krajów Eksportujących Ropę Naftową. OAPEC to skrót od Organization of Arab Petroleum Exporting Countries, co oznacza Organizację Arabskich Krajów Eksportujących Ropę Naftową.
Organizacja Arabskich Krajów Eksportujących Ropę Naftową powstała nieco później niż OPEC, bo w 1968 roku. Jej siedziba od samego początku mieści się w Kuwejcie
Organizacje są odrębnymi podmiotami i realizują odmienne cele. OPEC skupia się na kontrolowaniu poziomu cen ropy naftowej, a OAPEC na promowaniu efektywnego wykorzystania zasobów i integracji gospodarczej krajów arabskich. W przypadku obu organizacji ważną rolę odgrywa współpraca między członkami.
Część krajów należy do obu organizacji jednocześnie. Są to: Algieria, Arabia Saudyjska, Irak, Kuwejt, Libia i Zjednoczone Emiraty Arabskie.
Jak wskazuje na to nazwa, OAPEC za podstawowy cel obrało ochronę interesów państw arabskich, które są eksporterami ropy naftowej. Oprócz wymienionych już państw, do organizacji należą: Bahrajn, Egipt, Katar i Syria. Do jej członków zalicza się także zawieszoną Tunezję. Zdaniem wielu ekonomistów, powołanie OAPEC miało pozytywny wpływ na arabski przemysł naftowo-gazowy, na co wskazują chociażby rosnące rezerwy ropy naftowej.