Większość traderów na początku swojej przygody z rynkiem często słyszy, że należy podążać za trendem. Wynika to z obserwacji, że ceny wielu aktywów mają większe prawdopodobieństwo do poruszania się godnie z dotychczasowym trendem niż w przeciwnym kierunku. Istnieje wiele wskaźników czy formacji, które mają identyfikować trend aby ułatwić traderowi grę zgodną z trendem. Jedną z bardziej zapomnianych koncepcji są Haki Rossa, która pozwala na podejmowanie transakcji w oparciu o analizę Price Action. Autorem tej koncepcji jest Joe Ross. Haki Rossa są uniwersalnym narzędziem. Może być stosowany zarówno na rynku walutowym (forex), akcyjnym czy surowcowym. Jej uniwersalność dotyczy również interwałów czasowych. Wspomniane narzędzie może być stosowane zarówno na dużych interwałach (tygodniowy, dzienny) oraz intraday (5,15 czy 30-minutowe). Haki Rossa nie są zbyt dobrze znane polskiemu środowisku traderów.
Joe Ross i jego koncepcja inwestycyjna
Jak już zostało wspomniane wcześniej koncepcja haków została opracowana przez Joe Rossa – amerykańskiego tradera. Wspomniana koncepcja ujrzała światło dzienne kilka dekad temu. Teoria haków Rossa została zaprezentowana szerszej publiczności w książce „Trading the Ross Hook”, polskie tłumaczenie książki nazywa się „Haki Rossa”.
Sam Joe Ross jest autorem tuzina książek o tematyce inwestycyjnej. Do najważniejszych książek autora należą „The Law of Charts”, „Trading the Ross Hook”, „Day Trading” oraz “Trading is a business”. Książki Rossa zostały przetłumaczone na kilkanaście języków. Dla wielu wspomniane książki stanowią jedną z podstawowych źródeł informacji o profesjonalnym podejściu do analizy technicznej oraz tradingu.
Swoją karierę jako trader Ross rozpoczął w dosyć młodym wieku – miał zaledwie 14 lat. Mimo szybkiego zaczęcia przygody z handlem na rynkach, Ross nie zaniedbał edukacji. Joe posiada wyższe wykształcenie, które zdobył na UCLA (University of California) oraz na George Washington University. W swoim tradingu specjalizował się w handlu na indeksach giełdowych, rynku walutowym. Jednak mimo swojej specjalizacji korzystał również z rynku akcji oraz stosował niesymetryczne instrumenty pochodne (opcje).
Haki Rossa – kto powinien znać formację
Ze względu na swoją uniwersalność formacja może być stosowana zarówno przez traderów handlujących na rynku walutowym, surowcowym jak i akcyjnym. Nie ma także znaczenia czy inwestorzy wolą handlować kontraktami terminowymi, CFD (kontraktami różnicowymi) czy akcjami. Wspomniane haki Rossa są cennym źródłem wiedzy dla inwestorów i traderów wykorzystujących analizę techniczną. Znajomość formacji przyda się zarówno początkującym jak i bardziej zaawansowanym traderom.
Haki Rossa – koncepcja, znaczenie i działanie
Haki Rossa mają zastosowanie w przypadku dwóch trendów – wzrostowego oraz spadkowego. Dlatego koncepcja znajduje zwolenników wśród lubiących stosować strategie podążania za trendem. Jak typowe narzędzie trendowe, wspomniana koncepcja radzi sobie bardzo słabo podczas trendu bocznego (horyzontalnego). Koncepcja haków bardzo dobrze sprawdza się w sytuacja kiedy instrument porusza się w stabilnym, długoterminowym trendzie (spadkowym jak i wzrostowym). Strategia Haków Rossa zakłada, że ceny poruszają się w sposób cykliczny oraz przewidywalny. W takiej sytuacji rynkowej strategia powinna generować przyzwoite wyniki inwestycyjne ze względu na korzystną relację zysków do ryzyka.
Haki to koncepcja, która oznacza trójetapową formację techniczną, która pojawia się zarówno w trendzie wzrostowym jak i spadkowym. Kolejną rzeczą po określeniu struktury 1-2-3 jest szukanie „haków” czyli sytuacji, kiedy rynek wybija kolejne maksimum lub minimum. To powoduje wygenerowanie sygnału kupna (nowe maksimum impulsu) lub zlecenia sprzedaży (nowe minimum). Jednocześnie wspomniana koncepcja powala na ustanawianie „wąskich” zleceń obronnych. To z kolei pozwala na korzystną relację zysku do ryzyka. Jednak „wadą” strategii jest jej niska skuteczność podczas bardzo zmiennych trendów, które mają głębokie korekty.
Dużą zaletą formacji 1-2-3 jest jej intuicyjność i brak konieczności posiadania dodatkowych „narzędzi inwestycyjnych” takich jak oscylatory, średnie czy formacje świecowe. Warto jednak przy stosowaniu tej struktury rynkowej brać pod uwagę wolumen jaki panuje na rynku oraz trend wyższego rzędu.
Formacja 1-2-3 w trendzie spadkowym
Przykładem jest formacja 1-2-3 w trendzie spadkowym. Struktura w trendzie spadkowym nie jest niczym innym niż pojawieniem się impulsu spadkowego, który ustanawia nowe minimum (LL). Po nim następuje wzrostowa korekta (LH), by nastąpiło ustanowienie wyższego dołka (HL). Więc w trendzie spadkowym pojawia się struktura LL-LH-HL. Kolejna fala wzrostowa doprowadza do odwrócenia trendu.
Przykładem takiego zastosowania jest sytuacja na indeksie WIG 20 między 25 marcem a 6 kwietniem 2021 roku. Dnia 25 marca indeks ustanowił nowe minimum (LL) impulsu spadkowego (1868 punktów). W ciągu kolejnych trzech sesji trwało wzrostowe odreagowanie, które zakończyło się dnia 30 marca na poziomie 1969,5 punktów (LH). Przez kolejne dwa dni przewagę miała strona podażowa, jednak impuls spadkowy zatrzymał się na poziomie 1927,8 punktów. Pojawił się zatem wyższy dołek (HL). Dnia 6 kwietnia bykom udało się przebić poziom szczytu z 30 marca (LH). W efekcie wygenerowany został sygnał kupna.
Formacja 1-2-3 w trendzie wzrostowym
W przypadku trendu wzrostowego formacja 1-2-3 wygląda inaczej. Struktura w przypadku trendu wzrostowego wygląda następująco: na samym początku następuje ruch kulminacyjny, który kończy się ustawieniem nowego maksimum (HH). Po niej następuje spadkowa korekta, która ustanawia wyższy dołek (HL). Kolejna fala wzrostowa nie jest jednak tak silna jak poprzednia. W efekcie następuje ustanowienie niższego szczytu (LH). Po niższym szczytu następuje kolejna fala spadków, która doprowadza do ustanowienia nowego minimum (przebicie poziomu HL). To z kolei powoduje odwrócenie trendu wzrostowego.
Przykładem jest sytuacja na indeksie S&P 500 między 5 a 23 października 2012 roku. Dnia 5 października ustanowione zostało nowe maksimum impulsu wzrostowego (1471 punktów). W ciągu następnych 5 sesji trwała spadkowa korekta, która zakończyła się ustanowieniem nowego dołka (1425,5 punktów). Potem nastąpiła kontra strony popytowej, która doprowadziła do powstania nowego, niższego szczytu (LH) na poziomie 1452,6 punktów. Następnie do głosu doszły niedźwiedzie, którym udało się przebić dołek z 12 października (1425,5), co wygenerowało sygnał sprzedaży.
Sytuacje kiedy należy nie korzystać z haków Rossa?
Należy jednak pamiętać, że strategia ma swoje wady, ponieważ nie ma idealnych strategii inwestycyjnych. Stosowanie haków Rossa podczas niektórych sytuacji może narazić inwestora na niepotrzebne straty. Jednym z takich rynków gdzie haki rossa mają niską skuteczną są mało płynne instrumenty finansowe, jakimi są np. małe spółki z sektora New Connect. Niska płynność powoduje, że ruchy cen mogą być przypadkowe, co znacznie zmniejsza skuteczność analizy technicznej. Należy również unikać stosowania haków na rynków walutowych w przypadku kiedy zbliża się publikacja ważnych wskaźników ekonomicznych. Wtedy emocje rynkowe mogą powodować pojawienie się silnych, ale chwilowych impulsów cenowych. Po nich rynek może szybko powrócić do punktu wyjścia.
Podsumowanie
Haki Rossa mogą być użytecznym narzędziem w rękach traderów. Mogą być używane zarówno na rynku akcji jak i rynku forex. Obserwacji formacji 1 – 2 – 3, czyli haków Rossa, można bieżąco dokonać na przykładzie różnych aktywów oraz interwałów czasowych. Warto pamiętać, że haki Rossa są bardzo intuicyjnym narzędziem w rękach inwestorów. Jego prostota pozwala na stosowanie tego rozwiązania również przez początkujących inwestorów.